‘Wat is eigenlijk het geheim van communicatie?’, dat was een van de vragen op het intakeformulier van een van mijn deelnemers. Mijn hoofd begon gelijk te zoeken naar het antwoord. Tegelijkertijd popte de vraag of het geheim van communicatie überhaupt wel bestaat erin op. En ja, ik geloof zelf dat het bestaat. Er is in elk geval iets wat we vaak niet doen, wat wel werkt. Een soort van verborgen of geheim wapen. En het is veel dichter binnen jouw eigen handbereik dan je misschien denkt.
Wat niet werkt
Want we kennen allemaal wel van die momenten waarop het even niet lekker loopt in een situatie of een gesprek. Ik heb dat zelf nu bijvoorbeeld met de aannemer van ons project kelder. Het lijkt maar niet te lukken. Materialen komen te laat of kapot aan of het zijn niet de juiste. Als het ene gemaakt is, gaat het andere weer stuk. Mijn planning staat haaks op die van hem. Mijn manier van werken trouwens ook (hij maakt ongelooflijk veel zooi…) en – je voelt het al – ook onze communicatie loopt niet als vanzelf. We lijken elkaar maar niet te begrijpen. En hoe ik ook mijn best doe om elke dag opnieuw goede afspraken te maken over hoe en wat verder, niets lijkt te helpen. We komen er maar niet uit.
Het geheim van communicatie
Totdat ik vorige week naar beneden liep en zag wat voor chaos er opnieuw ontstaan was. De tranen sprongen spontaan in mijn ogen. Ik liep naar een van zijn jongens toe en gooide al mijn frustratie er ongecontroleerd uit. De aannemer zelf was er niet dus deze jongeman was helaas de ‘sjaak’. En complimenten voor deze aardige jongen want hij bleef kalm en vriendelijk en gaf aan dat hij ervoor zou zorgen dat het weer opgeruimd zou worden, wat hij ook keurig deed. Toen de aannemer zich even later weer meldde, besprak ik met hem wat er was gebeurd. Dit keer wel volgens de (feedback)regels dus niet boos of verwijtend. Hij zei dat hij het had gehoord en het wonder geschiedde: ik zag dat hij het begreep. Hij gaf zelfs aan dat hij er ook van baalde en er alles aan wilde doen om dit toch tot een goed einde te maken met elkaar. Iets wat ik daarvoor niet duidelijk had kunnen ontdekken bij hem. Ok, toegegeven mijn vorm was niet fraai en ik zou je ook niet willen adviseren om het op deze manier te doen, maar het delen van alles wat me dwars zat, werkte wel. Want wat ik gedurende al die tijd niet van hem had gekregen – begrip voor mijn situatie – kreeg ik nu wel. En dat niet alleen, hij ontwapende zelf ook waardoor ik ook hem kon begrijpen en mijn vertrouwen in een goede afloop alsnog groeide.
Ontwapen en maak er juist niet langer een geheim van
Jezelf laten kennen dus. Eerlijk zijn over wat er bij je speelt en niet krampachtig blijven hangen in hoe je denkt dat het hoort of waarvan je denkt dat die ander het wil horen. Zodat de ander je echt kan begrijpen. En bijkomend neveneffect is dat je zo de ander stimuleert om gelijk hetzelfde te doen. Praat dus niet alleen over inhoudelijke zaken maar juist ook over jouw gevoel erbij en wat de situatie met jou of jullie doet. Is dat makkelijk? Nee, want het voelt vaak kwetsbaar, misschien zelfs eng of onprofessioneel. Maar dat is het niet. Omdat wij mensen nou eenmaal meer zijn dan overbrengers van informatie. Omdat we levende wezens zijn met hele herkenbare emoties die we juist zouden moeten willen delen (lees ook mijn blog Zeggen wat je bedoelt). En dat is iets wat iedereen kan leren. Door te gaan oefenen hoe je woorden geeft aan alles wat er in lastige situaties met jou of de ander gebeurt (een belangrijk onderdeel van mijn communicatiecoaching) en het vervolgens steeds meer gewoon te doen. Het geheim van communicatie is dus eigenlijk om van dat wat belangrijk voor je is geen geheim meer te maken, zelf te ontwapenen, zodat een ander dat ook kan doen. Of zoals mijn deelnemer zijn eigen antwoord formuleerde: ‘ De moed hebben om juist wel woorden te geven aan datgene wat we liever onbesproken laten van jezelf en/of de ander…’.
Groet, Eiline
